Đại Học Không Đạt Chuẩn Bộ Giáo Dục: Nguy Cơ Bị Đình Chỉ Tuyển Sinh, Giải Thể Từ 2028?

Tin nóng hổi cho các bạn đang và sắp bước chân vào giảng đường đại học đây! Bộ Giáo dục và Đào tạo (Bộ GD&ĐT) vừa có những quy định mới khá “căng” về chất lượng các trường đại học. Nếu không đáp ứng đủ tiêu chuẩn, các trường có thể đối mặt với nguy cơ bị dừng tuyển sinh, thậm chí là giải thể trong vài năm tới. Cùng Thông Tin Tuyển Sinh 247 tìm hiểu kỹ hơn nhé!

“Siết Chặt” Chất Lượng Đại Học: Bộ Giáo Dục Ban Hành Chuẩn Mới

Vào tháng 2 vừa rồi, Bộ GD&ĐT đã ban hành Thông tư 01, đưa ra một bộ “chuẩn cơ sở giáo dục đại học” mới toanh. Mục tiêu chính là để đảm bảo chất lượng đào tạo và hoạt động của các trường đại học trên cả nước.

Nói nôm na là Bộ muốn các trường phải “ngon nghẻ” trên 6 mặt trận chính:

1. Tổ chức và quản trị: Cách trường vận hành, quản lý có hiệu quả không?
2. Giảng viên: Đội ngũ thầy cô có đủ trình độ, kinh nghiệm và số lượng không?
3. Điều kiện dạy và học: Cơ sở vật chất, thư viện, phòng thí nghiệm có ổn áp không?
4. Tài chính: Trường có đủ “ngân lượng” để hoạt động và phát triển không?
5. Tuyển sinh và đào tạo: Quy trình tuyển sinh có minh bạch, chương trình đào tạo có chất lượng không?
6. Nghiên cứu và đổi mới sáng tạo: Trường có tích cực nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ mới không?

Mỗi tiêu chuẩn này lại có những tiêu chí cụ thể bên trong, buộc các trường phải nghiêm túc thực hiện.

Lo Lắng Từ Các Trường: Liệu Có Khả Thi?

Nghe thì có vẻ rất ổn áp để nâng cao chất lượng giáo dục đại học, nhưng nhiều trường cũng bày tỏ những băn khoăn nhất định.

Một ví dụ được nêu ra là quy định 70% giảng viên phải trong độ tuổi lao động. Nghe hợp lý đúng không? Nhưng éo le ở chỗ, để mở một ngành học mới, Bộ lại yêu cầu trường phải có các Giáo sư, Phó Giáo sư – những người thường được kéo dài tuổi công tác thêm 5 năm so với quy định chung. Vậy là vừa muốn có “lão làng” để mở ngành, vừa phải đảm bảo giảng viên “trong độ tuổi”. Hơi khó nhỉ?

Rồi chuyện chỗ làm việc cho giảng viên nữa, nghe cũng “căng”. Thông tư yêu cầu phải bố trí chỗ làm việc tại trường cho 70% giảng viên toàn thời gian, mỗi người tối thiểu 6m². Đại diện Đại học Bách khoa Hà Nội cho rằng đây là thách thức lớn, vì thực tế nhiều giảng viên Việt Nam hay được ví von là “ca sĩ chạy show”, chỉ đến trường khi có tiết dạy rồi về, đôi khi cả tuần không ghé trường. Một phần cũng vì không có không gian làm việc riêng tư, thoải mái. Việc đầu tư đủ phòng làm việc cho tất cả mọi người cũng tốn kém và có thể gây lãng phí.

Lộ Trình Áp Dụng Và Chế Tài Ra Sao?

Vậy khi nào thì các trường phải “chốt đơn” đạt chuẩn đây? Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn cho biết, trừ tiêu chí về diện tích đất đai được “gia hạn” đến năm 2030, còn lại tất cả các chỉ số, tiêu chí khác phải được các trường đáp ứng vào cuối năm 2025.

Nghe có vẻ gấp gáp, nhưng Bộ cũng cho các trường một khoảng thời gian để “gồng gánh”. Nếu đến cuối năm 2025 mà vẫn chưa đạt, các trường sẽ có thêm 3 năm (tức là đến năm 2028) để củng cố và cải tiến.

Nhưng nếu đến 2028 mà vẫn “dậm chân tại chỗ”, lúc này chế tài mạnh tay sẽ được áp dụng. Trường có thể bị “tuýt còi” – dừng tuyển sinh, đình chỉ hoạt động cho đến khi lứa sinh viên cuối cùng tốt nghiệp thì sẽ bị giải thể. Nghe “rén” ha? Đây được xem là biện pháp mạnh nhất để đảm bảo các trường không thể hoạt động yếu kém kéo dài. Bộ cũng đang sửa đổi Nghị định 04 về xử phạt hành chính trong lĩnh vực giáo dục để có cơ sở pháp lý cho các chế tài này.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn nhấn mạnh về lộ trình áp dụng chuẩn đại học mới và chế tài xử lý

Thứ trưởng Sơn cũng nhấn mạnh, việc yêu cầu giảng viên có chỗ làm việc tại trường là cần thiết. Ngoài giờ lên lớp, thầy cô cần không gian để soạn bài, chuẩn bị giáo án, trao đổi học thuật và hỗ trợ sinh viên. Nếu trường đã bố trí đủ chỗ mà giảng viên vẫn không đến làm việc, thì đó là vấn đề về cách quản trị của trường cần xem xét lại.

Tại Sao Cần Có Chuẩn Mới Này?

Không phải tự nhiên Bộ GD&ĐT lại đưa ra những yêu cầu khắt khe như vậy đâu nha. Mục tiêu cuối cùng không chỉ là để “phạt” hay giới hạn chỉ tiêu tuyển sinh, mở ngành.

Quan trọng hơn, bộ chuẩn này là cơ sở để Bộ sắp xếp, quy hoạch lại toàn bộ mạng lưới giáo dục đại học trên cả nước một cách hợp lý và hiệu quả hơn. Phải đảm bảo rằng không thể để một trường đại học yếu kém, hoạt động không ổn định lại tồn tại như những trường chất lượng khác. Thứ trưởng đã dẫn chứng về một trường quốc tế ở TP.HCM gặp vấn đề tài chính phải dừng hoạt động, gây khó khăn cho rất nhiều học sinh và gia đình, để thấy tầm quan trọng của việc đảm bảo sự ổn định và chất lượng của các trường đại học.

Việc thực hiện chuẩn mới cũng là cách để các trường phát huy quyền tự chủ của mình, quản lý nguồn lực hiệu quả hơn. Dù Bộ không dùng chuẩn này để xếp hạng, nhưng chắc chắn các trường sẽ tự “soi” mình và so sánh với các trường bạn để cùng nhau phấn đấu.

Hướng Tới Tương Lai: Quy Hoạch Mạng Lưới Đại Học Việt Nam

Xa hơn một chút, Bộ GD&ĐT cũng đang có kế hoạch quy hoạch lại “bản đồ” đại học Việt Nam đến năm 2030. Dự kiến cả nước sẽ có khoảng 30 đại học trọng điểm, đủ sức cạnh tranh và lọt vào các bảng xếp hạng uy tín thế giới. Trong đó bao gồm 5 đại học quốc gia, khoảng 18-20 trường đại học trọng điểm ngành và 5 đại học vùng. Đây là một phần trong nỗ lực chung nhằm nâng tầm giáo dục đại học nước nhà.