Chắc hẳn các bạn sĩ tử đang trong giai đoạn nước rút chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển đại học đang rất quan tâm đến các phương thức tuyển sinh, đặc biệt là xét tuyển sớm. Tuy nhiên, dạo gần đây, câu chuyện về xét tuyển sớm đang nóng lên với nhiều ý kiến trái chiều, nhất là khi có những lo ngại về sự công bằng. Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn cũng đã chỉ ra những bất cập cần xem xét lại. Cùng Thông Tin Tuyển Sinh 247 tìm hiểu kỹ hơn nhé!
Sự Chênh Lệch Điểm Số Gây Tranh Cãi Giữa Các Phương Thức
Một thông tin đáng chú ý vừa được Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố: có sự chênh lệch đáng kể về điểm thi tốt nghiệp THPT giữa nhóm thí sinh trúng tuyển đại học bằng học bạ và nhóm trúng tuyển bằng điểm thi.
Cụ thể, dữ liệu năm 2023 cho thấy, khoảng 60% các bạn đỗ đại học nhờ xét học bạ có tổng điểm 3 môn thi tốt nghiệp THPT xoay quanh mốc 20 điểm. Trong khi đó, 60% các bạn đỗ bằng điểm thi lại đạt tổng điểm 3 môn trên 23 điểm. Như vậy, dễ dàng nhận thấy mức chênh lệch lên tới khoảng 3 điểm giữa hai nhóm này.
Biểu đồ so sánh điểm thi tốt nghiệp THPT 2023 giữa nhóm thí sinh đỗ đại học bằng điểm thi và nhóm đỗ bằng học bạ
Tuy nhiên, nếu nhìn vào điểm số học bạ, nhóm trúng tuyển bằng điểm thi lại có kết quả học tập nhỉnh hơn một chút, khoảng 1 điểm so với nhóm đỗ bằng học bạ.
So sánh kết quả học bạ THPT giữa nhóm thí sinh trúng tuyển đại học bằng học bạ và nhóm trúng tuyển bằng điểm thi
Theo PGS.TS Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học, điều này cho thấy điểm thi tốt nghiệp THPT có khả năng phân loại thí sinh tốt hơn khi dùng để xét tuyển vào đại học. Bà cũng gợi ý các trường nên cân nhắc áp dụng thêm mức điểm sàn (điểm tối thiểu) dựa trên kết quả thi tốt nghiệp THPT cho cả phương thức xét học bạ để đảm bảo sự công bằng hơn. Dù vậy, bà cũng lưu ý đây là bức tranh chung toàn quốc, kết quả ở từng trường có thể sẽ khác.
“Dẹp Bớt” Xét Tuyển Sớm: Người Đồng Tình, Kẻ Phản Đối
Trước thực trạng này, nhiều ý kiến trái chiều đã nổ ra về việc có nên tiếp tục duy trì và mở rộng các phương thức xét tuyển sớm hay không.
Phe Ủng Hộ Việc Siết Chặt Xét Tuyển Sớm
Nhiều đại diện trường đại học bày tỏ lo ngại về những hệ lụy của việc xét tuyển sớm. PGS.TS Lê Thành Bắc (Đại học Đà Nẵng) chia sẻ rằng, không ít học sinh sau khi biết mình đã trúng tuyển sớm thường có tâm lý chủ quan, không còn dồn hết sức lực cho kỳ thi tốt nghiệp THPT mà chỉ cần đủ điểm đỗ tốt nghiệp. Đây có thể là một phần lý do dẫn đến sự chênh lệch điểm số đã nêu.
Ông Bắc cũng tiết lộ tỷ lệ “ảo” (số thí sinh trúng tuyển nhưng không nhập học) trong xét tuyển sớm vẫn rất cao, có khi lên đến 200-300%. Thêm vào đó, việc xét tuyển sớm khi chưa có dữ liệu đầy đủ về khu vực ưu tiên, đối tượng ưu tiên cũng dễ dẫn đến sai sót khi kiểm tra lại. Vì vậy, ông đề xuất từ năm 2025, chỉ nên công bố kết quả trúng tuyển chính thức sau khi kỳ thi tốt nghiệp THPT đã diễn ra.
Đồng quan điểm, PGS.TS Nguyễn Hữu Công (Đại học Thái Nguyên) cho biết chỉ khoảng 20% thí sinh trúng tuyển sớm vào trường đăng ký đây là nguyện vọng 1. Mặc dù xét tuyển sớm giúp thí sinh bớt lo lắng, nhưng đôi khi lại “yên tâm quá”, đồng thời gây khó khăn cho các trường trong việc dự báo số lượng nhập học thực tế. Ông cũng kiến nghị nên xem xét lại, thậm chí hạn chế phương thức này, chỉ ưu tiên cho các ngành đặc thù.
Phe Cho Rằng Xét Tuyển Sớm Vẫn Có Giá Trị
Ở chiều ngược lại, TS Lê Trường Tùng (Chủ tịch Hội đồng trường Đại học FPT) lại có cái nhìn khác. Ông cho rằng việc thí sinh trúng tuyển sớm ở nhiều nơi và không chọn nguyện vọng 1 là điều bình thường trong bối cảnh cạnh tranh hiện nay. Ông đề xuất giải pháp kết hợp xét tuyển sớm với việc cho phép nhập học sớm để giảm tỷ lệ ảo.
Trước đó, nhiều trường đại học lớn như ĐH Công nghiệp TPHCM, Công thương TPHCM, Sư phạm TPHCM, Sư phạm Hà Nội… cũng đã công bố kết quả đối sánh quá trình học tập của sinh viên. Kết quả cho thấy, nhóm sinh viên vào trường bằng học bạ có kết quả học tập không thua kém, thậm chí tương đương với nhóm vào bằng điểm thi. Điều này củng cố niềm tin của các trường rằng xét tuyển học bạ vẫn là một kênh tuyển sinh đáng tin cậy và họ sẽ tiếp tục duy trì phương thức này.
Bộ GD&ĐT Nhìn Nhận Vấn Đề Ra Sao?
Trước những luồng ý kiến đa dạng, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn đã có những đánh giá thẳng thắn về phương thức xét tuyển sớm.
Ông thừa nhận ưu điểm của xét tuyển sớm là giúp các trường chủ động hơn trong công tác tuyển sinh và giảm bớt áp lực cho một bộ phận thí sinh. Tuy nhiên, mặt trái của nó cũng không hề nhỏ. Việc này vô hình trung tạo ra tâm lý lo lắng, chạy đua xét tuyển sớm trong thí sinh. Bên cạnh đó là những hạn chế như nguy cơ sai sót thông tin, khó khăn trong việc dự báo tỷ lệ nhập học chính xác.
Đặc biệt, Thứ trưởng nhấn mạnh đến vấn đề thiếu công bằng. Khi các trường dành một phần chỉ tiêu đáng kể cho xét tuyển sớm (ví dụ, 60 chỉ tiêu trong tổng số 100), rất khó có cơ sở rõ ràng để xác định con số này là hợp lý. Hơn nữa, nếu trường không dự báo tốt tỷ lệ ảo và gọi trúng tuyển sớm vượt quá số lượng chỉ tiêu thực tế, có thể dẫn đến tình trạng không còn chỗ cho những thí sinh xét tuyển bằng các phương thức khác, dù điểm thi của các em rất cao.
Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn phát biểu về những bất cập của phương thức xét tuyển sớm tại hội nghị tuyển sinh
“Đây là sự thiếu công bằng và là hiện tượng rất nhức nhối trong một số năm qua,” Thứ trưởng trăn trở. Ông cho rằng xét tuyển sớm chỉ thực sự tốt nếu dành cho các đối tượng tuyển thẳng, thí sinh có tài năng đặc biệt, hoặc khi trường có thể linh hoạt về chỉ tiêu. Nếu không kiểm soát chặt chẽ, nó sẽ dẫn đến mất công bằng.
Câu chuyện hai thủ khoa thi tốt nghiệp THPT năm 2023 trượt nguyện vọng 1 vào Đại học Bách khoa Hà Nội dù điểm rất cao chính là một minh chứng đau lòng cho sự bất cập này, khi trường đã tuyển gần đủ chỉ tiêu qua các phương thức xét tuyển sớm.
Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn cũng phê bình hiện tượng một số trường yêu cầu thí sinh đặt cọc giữ chỗ, xác nhận nhập học sớm qua email hoặc “nhắc khéo” phải đặt nguyện vọng 1, làm ảnh hưởng đến quyền tự do lựa chọn của các em. Ông khẳng định: “Các trường được phép tự chủ nhưng không có nghĩa là tự do làm mọi thứ”.
Bộ GD&ĐT cho biết sẽ có những buổi làm việc chuyên sâu để thảo luận kỹ hơn về vấn đề xét tuyển sớm và dự kiến sẽ có những điều chỉnh phù hợp từ năm 2025 nhằm đảm bảo quyền lợi và sự công bằng tối đa cho thí sinh.
Rõ ràng, câu chuyện xét tuyển sớm vẫn còn nhiều điều phải bàn. Liệu sự tiện lợi và chủ động có đáng để đánh đổi bằng những lo ngại về công bằng hay không? Thông tin tuyển sinh 247 sẽ tiếp tục cập nhật những thông tin mới nhất về vấn đề này để các bạn sĩ tử có cái nhìn toàn diện nhất cho quyết định quan trọng sắp tới của mình.