phương thức dạy học tích hợp trong giáo dục Chương trình mới

Mới đây, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 đã tổ chức thành công Hội thảo “Sử dụng sách giáo khoa mới lớp 7, lớp 10 đáp ứng chương trình GDPT 2018 môn Khoa học tự nhiên, Công nghệ và Sinh học”. PGS.TS Nguyễn Xuân Thành, Trưởng khoa Sinh – Kỹ thuật Nông nghiệp, Trường Đại học Sư Phạm Hà Nội 2 chia sẻ về 3 phương thức dạy tích hợp trong Chương trình mới: tích hợp nội môn, tích hợp liên môn, tích hợp xuyên môn.

Về tích hợp nội môn: Tích hợp giữa các mảng kiến thức khác nhau trong cùng môn học, yêu cầu phải trang bị kiến thức khác nhau trong cùng môn học, yêu cầu trang bị kiến thức với rèn luyện kỹ năng.

Tích hợp liên môn: Tích hợp kiến thức các môn học, khoa học có liên quan. Ở mức thấp là liên hệ kiến thức được giảng dạy với kiến thức liên quan trong dạy học; ở mức cao cao là xây dựng môn học tích hợp 

Tích hợp xuyên môn: Tích hợp một số chủ đề quan trọng vào nội dung chương trình nhiều môn học; ví dụ, các chủ đề về chủ quyền quốc gia, phát triển bền vững, bảo vệ môi trường, bình đẳng giới, giáo dục giới tính, tài chính…

Ngoài ra, các môn học trong Chương trình GDPT 2018 còn thể hiện sự tích hợp bao gồm: Tự nhiên và Xã hội ( ở lớp 1,2,3); Lịch sử và Địa lý (từ lớp 4 đến 9); Khoa học (ở lớp 4,5); Khoa học tự nhiên (ở lớp 6,7,8,9);.. Trong đó, Lịch sử, Địa lý và Khoa học tự nhiên là các môn học thể hiện rõ nhất tinh thần “tích hợp” trong Chương trình GDPT 2018.

PGS Nguyễn Xuân Thành cho biết, “Chương tình môn Khoa học tự nhiên được thiết kế thành 4 mạch chủ đề chung: Chất và sự biến đổi của chất, Vật sống, Năng lượng và sự biến đổi, Trái Đất và bầu trời”. Khi đó, mỗi chủ đề vận dụng kiến thức một ngành khoa học ( Hóa học, Sinh học,…) nhằm tạo điều kiện cho giáo viên vốn đào tạo đơn môn ở trường Sư phạm đều có thể thực hiện được chương trình.

Riêng 2 môn Lịch sử và Địa lý, định hướng dạy học còn tạo ra cơ hội cho học sinh tìm hiểu một số chủ đề đòi hỏi tính tích hợp cao như: Các cuộc phát kiến địa lý; Đô thi – Lịch sử và hiện tại; Văn minh châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long; Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Việt Nam trên Biển Đông. Để dạy học chủ đề có tính tích hợp cao đòi hơi sự phối hợp giữa các giáo viên đào tạo các ngành khác nhau.

Với những phương thức, mức độ tích hợp chương trình môn Khoa học Tự nhiên, Lịch sử và Địa lý, ông Nguyễn Xuân Thành lưu ý các tổ chuyên môn có thể phân công giáo viên dạy mạch chủ đề phù hợp với chuyên môn được đào tạo ở trường sư phạm, trên cơ sở đảm bảo phối hợp chặt chẽ giữa giáo viên trong dạy học, đánh giá kết quả học tập của học sinh.  

Chương trình bồi dưỡng được tổ chức theo hình thức tích lũy tín chỉ nên giáo viên có thể sắp xếp thời gian hợp lý để theo học, hoàn thành chương trình.